Demansı olan hastanın bakımını üstlendiğinizde size önemsiz gelen bir durumda veya normal bir olaya fazla aşırı tepki göstermelerine anlam veremeyebilirisiniz. Aşırı tepki gösterme eğilimi hastalığın bir sonucudur.
Bu durumda aşırı tepkinin üstesinden gelmek bazen zor olabilir dolayısıyla anlayışlı bir uzmandan veya tavsiye verebilecek diğer kişilerden destek isteyin.
Aşırı tepki, “katastrofik tepki” şeklinde de ifade edilir. Katastrofik kelimesi tepkiyi başlatan söze veya olaya değil, tepkinin fazlalığına dikkat çekmektedir.
Bazen katastrofik tepki yanlış giden bir şeyin ilk işaretidir. Demanslı kişi çığlık atabilir, bağırabilir veya mantıksız suçlamalarda bulunabilir, çok telaşlı davranabilir veya hareket etmeyi inatla reddedebilir.
Aşırı tepkinin üstesinden gelmek için öneriler
Kontrolünüzü kaybederseniz yardım isteyin
Kontrolünüzü kaybetmeniz işlerin daha da zorlaşmasına sebep olur. Fakat bu durum yaşanabilir ve eğer yaşanırsa da kendinizi suçlamayın. Karşı taraf bunu çok çabuk unutacaktır.
Ancak çok sık böyle hissediyorsanız doktorunuzdan, bir sosyal görevliden veya bir bakıcılar grubundan yardım isteyin. Durumunuzu anlayan insanlardan destek görmeye ihtiyaç duyacaksınız.
Sakin olun
Demansı olan hasta bir anda bu şekilde kızgın davranıyorsa onu mantığa davet etmenin faydası yoktur. Enerjinizi saklayın ve sakin kalmaya yoğunlaşın. Siz de sinirlenirseniz durum sadece daha da kızışacaktır. Yapabileceğiniz en iyi şey kişi nazikçe rahatlatmak ve dikkatlerini dağıtmak veya eğer gerekiyorsa onları stres kaynağından uzaklaştırmaktır.
Tetikleyici hareketlerden kaçının
Bu deneyimler bakıcılar için, Demansı olan hastanın zor bir insan haline gelmesinin kasıtlı olmadığını kabul etseler bile yorucu ve üzücüdür. Bu tür tepkileri tetikleyenlerin ne olduğunu anlayabilirseniz onlardan kaçınma yolları bulabilirsiniz. Anlayamıyorsanız bile bu davranışlarla çabuk ve etkili bir biçimde başa çıkmanın yollarını bulabilirsiniz.
Örneğin, bu patlamayı sakince görmezden gelebilir ve kendinizi başka bir şeyle meşgul edebilirsiniz veya Demansı olan hastayı bir bardak içeçek vermek gibi yollarla yatıştırabilirsiniz.
Demansı olan hastayı cezalandırmayın
Demansı olan hastayı azarlamamaya ve örneğin sevdiği bir şeyi yasaklayarak cezalandırmamaya çalışın.
Davranışları mantıksız bir huysuzluk gibi görünebilir ama bundan onlar sorumlu değildir ve bir çocuğun yapabileceği gibi, yaşanan deneyimlerden ders almazlar. Bunun yerine olayı çok kısa bir sürede unuturlar.
Sakin bir ortam sağlayın
Demanslı kişinin alıştığı rutini devam ettirebileceği, sakin ve stressiz bir ortam, bu tür davranışları önleyebilir. Bir konuda onu yönlendirdiğinizde karşılık verebileceği kadar uzun bir süre tanıyarak adım adım açıklayın. Onlara akıllarını karıştıracak çok fazla seçenek sunmayın. “Parka gitmek ister misin?” gibi bir soru kişinin cevap verebileceği basit bir sorudur. “Parka mı çarşıya mı gitmek istersin?” ise şaşırtıcı olabilir.
Yalnız başınıza zaman geçirin
Kendinizi çok stresli hissederseniz kişiyle iletişim kurmaktan kaçının. Kendinizi sinirli ve patlamak üzere hissediyorsanız rahatlamak için yalnız başınıza birkaç dakika geçirin. Siz ne kadar kaygılı ve sinirli olursanız, Demansı olan hasta da o kadar kaygılı ve sinirli olur.
Stres işaretlerini gözleyin
Bu patlamalardan önce Demansı olan hastanın giderek sinirlendiği birkaç dakika, çoğunlukla bir uyarıdır. Tepkinin dışa çıkmasını onları rahatlatarak veya ilgilerini dağıtarak önleyebilirsiniz. Eğer tepki ortay çıkarsa nazikçe elini tutarak veya kolunuzu omzuna koyarak Demansı olan hastayı sakinleştirmeyi deneyin. Ancak, bu onları daha da kızdıracağı için, zapt ediyormuş duygusunu vermemeye dikkat edin.
Aşırı gülme veya ağlamaları engelleyin
Bir başka aşırı tepki şekli de aşırı ağlama veya gülmelerdir. Demansı olan hasta sadece birazcık üzücü olan bir şey için ağlamaya veya biraz eğlenceli bir şey için kahkaha atmaya başlayabilir. Ağlamaları ve gülmeleri kesmek için ilgilerini dağıtmayı deneyin. Bunlar gerçek duyguların ifadeleri değildirler ve son derece yorucu olabilirler.
Çevrelerini basitleştirin
Demansı olan hastanın sıkça katastrofik tepkiler göstermesinin sebebi hayatı son derece akıl karıştırıcı buluyor olmaları olabilir. Çevrelerini basitleştirerek bu duruma yardımcı olabilirsiniz. Örneğin televizyonu kapatarak dış uyaranları azaltın ve günlük işlerini yapabilmelerine yardım edecek yollar arayın.
Etrafını bildiği şekilde tutun
Demanslı kişiler kendilerini farklı bir durumda veya tanımadıkları bir grup insanın içinde bulmaktan genellikle rahatsız olurlar çünkü üstesinden gelemeyeceklerini hissederler. Seri şekilde soru sorulması veya zor bir işi bitirmelerinin istenmesi bir katastrofik tepkiye neden olabilir. Bu durum, bir telefon mesajını almak veya kapıyı kilitlemek gibi çok kolay görünen bir şeyden bile kaynaklanabilir. Diğer insanların beklentilerine yanıt verememek veya sıradan bir işi yapamamaktan doğan huzursuzluklar böyle bir patlamayla sonuçlanabilir. Sebebini bir kez anladıktan sonra bu tip olaylarını gelecekte tekrarlanmasından kaçınabilirsiniz veya stresli zamanlarında onları daha fazla rahatlatabilirsiniz.
Düşmanlığı kişisel almayın
Bazen demanslı kişiler çok kızgın veya düşmanca davranabilirler. Unutmayın ki, kızgınlık hastalığın bir parçasıdır ve genellikle akıl karışıklığı veya yanlış anlamaya bağlıdır. Bunları kişisel almamaya çalışın. Büyük ihtimalle en etkili yaklaşımın sakin kalmak ve kişinin ilgisini dağıtmak olduğunu anlayacaksınız.
Demansı olan hasta şiddet gösteriyorsa odayı terk edin
Bazen demanslı kişiler kısa bir süre için şiddet gösterebilirler. Bu durumda, onlar sakinleşene kadar odayı terk etmek en iyisidir. Destek için bir arkadaşınızı veya komşunuzu çağırabilirsiniz. Demansı olan hasta sakinleştikten sonra onu rahatlatın.
Bir doktorun fikrini alın
Doktorunuzdan tavsiye isteyin. Demansı olan hastanın patlamaları tedavi edilebilecek bir ağrı, enfeksiyon veya rahatsızlığa bağlı olabilir.
Eğer değilse, doktorunuz durumla başa çıkmak için yollar tavsiye edebilir. Yatıştırıcı ilaçlardan akıl karışıklığını artırdıkları ve daha fazla patlamaya neden oldukları için kaçınılmalıdır.
Son Yorumlar